تفاوت کلید هوایی و کلید اتوماتیک چیست؟

کلید هوایی چیست؟

درک تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک ضروری است. این امر به جلوگیری از هرگونه آسیب احتمالی به سیستم شما کمک می‌کند. کلید هوایی یا ACB علاوه‌بر قطع و وصل خط، حفاظت از شبکه را نیز ارائه می‌دهد. قدرت قطع در این نوع کلیدها به نسبت جریان کاری که دارند، بسیار بالا است. این کلیدها که به شکل فیکس و کشویی موجود هستند، ممکن است برای راه‌اندازی خودکار، دارای موتور یا بدون موتور باشند. همچنین کلید ACB دارای تجهیزات جانبی بسیاری است.

بررسی کلید اتومات

کلید اتوماتیک یا کامپکت که به آن MCCB نیز می‌گویند، یک وسیله محافظتی است که مسئولیت قطع و وصل اتوماتیک و ایمنی مدارها را دارد. این نوع کلیدها قابلیت تعمیر ندارند و فضای کمی را اشغال می‌کنند. کلید اتومات در سیستم‌های برقی و الکترونیکی به‌صورت خودکار عمل می‌کند. همچنین بدون نیاز به دستگاه فیزیکی به آن‌ها، می‌توانند به شکل الکترونیکی یا مکانیکی فعال شوند.

بررسی تفاوت کلید اتوماتیک و کلید هوایی

تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک در زمان انتخاب تجهیزات ایمنی مورد نیاز در سیستم توزیع برق، مطرح می‌شود. البته باید در نظر داشته باشید که به‌دنبال مشخص کردن برتری یکی نسبت به دیگری نباشید. به‌طور قطع هر کلید بر اساس نیازی طراحی و ساخته شده است که کاربرد منحصر به‌فردی دارد. می‌توانید با بررسی ویژگی‌ها و مقایسه کلید هوایی با کلید اتوماتیک بهترین گزینه را انتخاب کنید. در ادامه به چند مورد از تفاوت کلید اتوماتیک و کلید هوایی می پردازیم:

1. فرق کلید هوایی با کلید اتومات از نظر کاربرد

از تفاوت کلید هوایی و کلید اتوماتیک می‌توان کاربردهای هر یک را نام برد که با یکدیگر فرق می‌کنند. برخی از کاربردهای این 2 کلید عبارت‌اند از:

1. یکی از کاربردهای کلید هوایی این است که در سیستم‌های قدرت برق برای کنترل جریان الکتریکی، ولتاژ و توزیع بارها استفاده می‌شوند.
2. کلیدهای هوایی می‌توانند بارهای الکتریکی را از راه دور یا به‌صورت مستقیم کنترل کنند و قابلیت قطع و وصل بارها را دارند.
3. به‌طور معمول کلید هوایی در تابلوهای برق و پنل‌های کنترل، کاربرد دارند. از این طریق می‌توانند جریان الکتریکی را کنترل و مدارهای قدرت را حفاظت کنند.
4. کلید ACB قادر است جریان الکتریکی را درصورت وقوع اتصال کوتاه یا افزایش جریان بیش از حد، قطع کند. یشتر در برابر خطراتی مانند آتش‌سوزی، آسیب به تجهیزات و محافظت از افراد در معرض خطر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5. از کلید هوایی در نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها و عملیات معدنی به منظور محافظت از ژنراتورهای برق، موتورها و سایر تجهیزات حیاتی بهره‌مند می‌شوند.
6. در سیستم‌های حمل‌ونقل نیز مانند مترو و راه آهن برای محافظت از تجهیزات الکتریکی مثل موتورهای کششی و سیستم‌های سیگنالینگ، کاربرد دارد.
7. کلید هوایی در مقایسه با سایر کلیدها، قابلیت تحمل جریان نامی بالاتری دارد؛ بنابراین برای حفاظت موتوری هم استفاده می‌شود.

در بیان تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک باید گفت که کاربرد کلیدهای اتومات، بسیار گسترده است و در صنایع مختلف زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرتد. به عنوان مثال در خودروها از این کلید برای راه‌اندازی سیستم‌های روشنایی، همچنین روشن و خاموش کردن موتور استفاده می‌شود. در یک نگاه کلی از این نوع کلید می‌توان در صنایع زیر استفاده کرد.

• صنعت برق
• صنعت الکترونیک
• سیستم‌های مکانیکی
• خودروسازی
• معدن، نفت و گاز
• تجهیزات پزشکی
• صنعت رایانه

2. مقایسه کلید هوایی و اتوماتیک از نظر سایز و ابعاد

در تفاوت کلید هوایی و اتوماتیک توجه به سایز و ابعاد، یک شاخص مهم و تعیین‌کننده است. وجود تجهیزات و امکانات مخصوص برای کنترل جرقه در کلید هوایی، باعث ایجاد تفاوت‌هایی از لحاظ ابعاد و ساختار آن نسبت به کلید اتومات شده است. در برخی از مواقع امکان دارد، آنقدر جریان بالا باشد که علاوه‌بر تجهیزات کنترل جرقه، احتیاج به سیستم خنک‌کننده هم داشته باشید. این موارد باعث می‌شود که از لحاظ وزن و ابعاد تفاوتی بین این 2 کلید باشد. کلید اتوماتیک اغلب ۳ تا ۴ برابر کم‌تر از کلید هوایی ابعاد است.

3. تفاوت کلید اتوماتیک و کلید هوایی از نظر ظرفیت قطع

قدرت قطع یا ظرفیت کلید باتوجه به برند، تولید می‌شود که از موارد تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک به شمار می‌رود. کلیدهای اتوماتیک به‌طور معمول از ۱۶ تا ۱۲۰ کیلو آمپر، طراحی می‌شوند که به عنوان یک قطع‌کننده اتوماتیک، عمل می‌کنند. باتوجه به ساختار آن بیشتر برای سیستم‌های کوچک‌ با کاربردهای کم‌تر، استفاده می‌شوند. درحالی که کلید هوایی به‌طور معمول حداقل ۴۲ کیلو آمپر است و تا ۱۲۰ کیلو آمپر هم سفارش داده می‌شود. کلیدهای هوایی به‌دلیل ساختار مخصوص خود، قابلیت قطع و وصل سریع جریان را دارند. این ویژگی برای حفاظت در مواقع ضروری و برای سیستم‌های برقی بسیار مفید است.

4. فرق کلید هوایی و اتومات از نظر جریان نامی

جریان نامی حداکثر مقدار جریانی است که بریکر در حالت دائمی می‌تواند تحمل کند و یکی دیگر از موارد تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک به شمار می‌رود. این جریان در کلیدهای اتوماتیک کم‌تر از کلید هوایی است. از جریان‌های بسیار پایین ۲ آمپر تا 3200 آمپر هم قابل سفارش هستند. کلیدهای هوایی به‌طور عمومی برای سیستم‌های برقی بزرگ‌تر و با جریان بالاتر استفاده می‌شوند. این کلیدها طیف گسترده‌ای را شامل می‌شوند که از ۴۰۰ یا ۶۳۰ تا ۶۳۰۰ آمپر، قابل استفاده هستند.

5. تفاوت کلید هوایی و اتومات از نظر محل نصب

به‌طور معمول کلید هوایی را در ورودی مدار، نصب می‌کنند که یک حفاظت کلی برای تمام مدار محسوب می‌شود. درحالی که کلید اتوماتیک اغلب در بخش‌های پایین دست مدار قرار می‌گیرد. این کلیدها نصب ساده، احتمال خرابی کم و قابلیت اطمینان بالا را دارند. همچنین به‌دلیل کیس ساخته شده می‌توانند از تاثیر رطوبت یا گردوغبار تجهیزات در محیط‌های مرطوب، جلوگیری کنند.

6. تفاوت کلید هوایی و کلید اتومات از نظر طراحی و ساختار

در تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک می‌توان به طراحی و ساختار آن هم اشاره کرد. کلید اتوماتیک از پلاستیک تزریق شده با کیفیت بسیار بالا طراحی شده است. جمع‌وجور بودن ابعاد این کلید در مقایسه با کلید هوایی باعث می‌شود که در کاربردهایی با فضای کم، نقش محوری داشته باشد. از آن‌جا که این کلید در رنج جریان پایین‌تری نسبت به کلید هوایی قرار دارد در طراحی آن، نشانگرها و کنترلرها واضح‌تر هستند. ضمن این‌که نظارت برای اپراتور را هم ساده‌تر نشان می‌دهند. علاوه‌بر این مکانیزم کنترل جرقه در کلید اتوماتیک از یک سری صفحات مسی ساخته شده است که جرقه در برخورد با آن‌ها، مدیریت می‌شود.

7. تفاوت از نظر تریپ یونیت یا واحد تشخیص خطا

بخش تریپ یونیت کلید، وظیفه بررسی حفاظت مدار را بر عهده دارد. این بخش بسته به کاربرد کلید و الزامات حفاظتی مورد نیاز پروژه، انتخاب می‌شود که یکی دیگر از موارد تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک است. کلیدهای هوایی به‌صورت الکترونیکی هستند و پارامترهای بیشتری را با دقت بالاتر، نمایش می‌دهند. درحالی که کلیدهای اتوماتیک هم می‌توانند به ‌حالت حرارتی مغناطیسی و هم الکترونیکی باشند. تریپ یونیت حرارتی مغناطیسی تنها قادر به تشخیص خطای اتصال کوتاه و اضافه بار است. عبور جریان اتصال کوتاه از سیم پیچ باعث ایجاد خاصیت آهنربایی و در نهایت، تغییر وضعیت کنتاکت‌ها می‌شود. تریپ یونیت الکترونیکی در کنار سرعت عمل بالاتر، امکان تشخیص خطاهای بیشتری را فراهم می‌کند. به این طریق که جریان را کنترل می‌کند و آن را برای ورود مستقیم به برد الکترونیکی کاهش می‌دهد.

8. تفاوت کلید اتوماتیک و کلید هوایی از نظر قیمت

در تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک مهم است که نیازهای خاص یک پروژه را قبل از انتخاب در نظر بگیرید. در این خصوص قیمت و هزینه از موارد قابل بررسی به شمار می‌روند. تفاوت هزینه بین 2 قطع‌کننده مدار به رتبه‌بندی و سازنده آن بستگی دارد. تولیدکنندگان مختلف، قیمت‌های متفاوتی برای محصولات خود ارائه می‌دهند. در قیمت کلید هوایی عوامل بسیاری تاثیرگذار هستند که می‌توانید قبل از تصمیم‌گیری از کارشناس‌های فنی مشاوره بگیرید و اطلاعات جامع‌تری کسب کنید. از مهم‌ترین موارد که موجب نوسان قیمت‌ها می‌شوند، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ویژگی‌ها و مشخصات دستگاه
• انواع کلیدهای هوایی
• تعداد پل کلید هوایی
• مکانیزم موتوری

مقایسه کلید هوایی با کلید اتومات از نظر مزیت‌ها و ویژگی‌ها

کلید هوایی و کلید اتوماتیک از جمله بریکرهای پرکاربرد هستند که برای ساخت و ایمن کردن سیستم‌های الکتریکی استفاده می‌شوند. در اصل می‌توان گفت که هر 2 برای یک هدف، عمل می‌کنند. در کنار همه شباهت‌های محافظتی از تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

مزیت کلید هوایی

• مدت قوس کلید هوایی برای تمام مقادیر قطع جریان‌های کوچک و زیاد، یکسان است.
• کوچک‌تر بودن مدت قوس به این معنی است که گرمای کم‌تری از قوس به کنتاکت‌های حامل جریان دریافت می‌شود. همین امر باعث می‌شود که طول عمر کنتاکت‌ها طولانی‌تر شود.
• با استفاده از کلید هوایی می‌توان پایداری سیستم را به خوبی حفظ کرد.
• در مقایسه با هر کلید به تعمیر و نگهداری کم‌تری نیاز دارد.
• کلید هوایی یک تجهیز به‌طور کامل تعمیرپذیر است و هر قسمت از آن، قابلیت تعمیر یا تعویض را دارد. درحالی که کلید اتومات این مزیت را ندارد.

مزیت کلید اتوماتیک

• کلیدهای اتوماتیک زمان خرابی را به حداقل می‌رسانند. خلاف سیستم‌های مبتنی بر فیوز، هیچ جستجویی برای فیوز جایگزین وجود ندارد. به عبارت دیگر بلافاصله پس از یافتن عیب که باعث خاموش شدن در حین کار می‌شود، می‌توان آن را مجدد تنظیم و روشن کرد.
• در تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک می‌توان به قیمت آن‌ها هم اشاره کرد. کلید اتوماتیک ارزان‌تر از کلید هوایی است و همچنین نیازی به نگهداری لوازم یدکی آن نیست.
• کنتاکت‌های یک کلید اتوماتیک وظیفه ایجاد و قطع اتصال الکتریکی در مدار را بر عهده دارند. به‌طور معمول در این نوع کلید از مواد با رسانایی بالا مانند مس یا نقره استفاده می‌شود که در برابر جریان و ولتاژ بالا، بدون آسیب دیدگی مقاومت کنند.
• این نوع کلیدها از گرم شدن بیش از حد تجهیزات الکتریکی و سیم کشی به‌دلیل جریان بیش از حد، جلوگیری می‌کنند.

جمع بندی

کلید هوایی و کلید اتوماتیک هر دو از نوع قطع کننده‌های اتوماتیک مدار هستند و وظیفه‌ی اصلی آنها قطع و وصل جریان الکتریکی و حفاظت از مدار در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و دیگر خطاها است. با این حال، تفاوت‌های کلیدی بین این دو نوع کلید وجود دارد که در انتخاب نوع مناسب برای کاربرد خاص شما حائز اهمیت است.

سوالات متداول

❓ کدام نوع کلید برای من مناسب‌تر است، کلید هوایی یا اتوماتیک؟

پاسخ به این سوال به نیاز شما بستگی دارد. اگر به دنبال کلیدی برای جریان‌های بالا هستید، کلید هوایی انتخاب مناسب‌تری است. اما اگر به دنبال قطع کننده برای جریان‌های پایین‌تر، ابعاد کوچک‌تر و قیمت مناسب‌تر هستید، کلید اتوماتیک را انتخاب کنید.

❓ تفاوت قیمت بین کلید هوایی و اتوماتیک چقدر است؟

به طور کلی، کلیدهای هوایی به دلیل پیچیدگی بیشتر و مواد به کار رفته، قیمت بالاتری نسبت به کلیدهای اتوماتیک دارند.

❓ کدام نوع قطع کننده عمر طولانی‌تری دارد؟

به طور کلی، کلیدهای هوایی به دلیل ساختار قوی‌تر و قطعات باکیفیت‌تر، عمر طولانی‌تری نسبت به کلیدهای اتوماتیک دارند.

❓ کدام نوع کلید از دقت حفاظتی بالاتری برخوردار است؟

کلیدهای هوایی به دلیل استفاده از رله‌های الکترونیکی و میکروپروسسوری، از دقت و انعطاف‌پذیری بیشتری در حفاظت از شبکه برخوردارند. دقت حفاظتی کلیدهای اتوماتیک به نوع و مدل کلید اتوماتیک بستگی دارد.